Laat u een hersenoperatie bij u uitvoeren door een verpleegkundige in opleiding? Nee. En als die verpleegkundige in opleiding nou is gekozen door alle medewerkers van het ziekenhuis? Dat die allemaal om het hardst roepen dat die verpleegkundige een toffe gast is en dus vast geweldig kan snijden in uw hersenen?

Nog steeds niet.

Het dagelijks bestuur van uw gemeente wordt gevormd door burgemeesters en wethouders. Die burgemeesters hebben de beroepsopleiding voor burgemeesters niet gevolgd. En de wethouders hebben niet ingetekend voor de LOI-cursus voor wethouders. Die opleiding en die cursus bestaan niet.

De burgemeester moet elk jaar nog verantwoording afleggen bij vertegenwoordigers van de gemeenteraad. Die ontmoeting is zoiets als een functionerings- of beoordelingsgesprek. Maar de wethouders hebben zelfs dat niet. Er is geen andere beroepsgroep in Nederland waarvan de leden zoveel macht en verantwoordelijkheid combineren met zo weinig legitimatie om die functie te mogen bekleden.

De positie van wethouders is bizar. Ze sturen tientallen en soms honderden ambtenaren aan. Die ambtenaren mochten hun werk niet zomaar doen: ze volgden doorgaans een beroepsopleiding en moesten solliciteren. Hun baanzekerheid is voorlopig nog best groot, maar ze krijgen wel elk jaar te maken met een functionerings- en beoordelingsgesprek. Hun bazen, de wethouders, niet. Ze zijn nogal eens lager opgeleid dan de mensen waarover ze de baas zijn.

Die wethouders hebben flink wat macht en verantwoordelijkheid, maar hoefden niet te solliciteren. Ze kregen hun baan alleen maar omdat hun partij in de coalitie kwam. Hun partij schoof hen naar voren als wethouders. Ze hoefden geen kopietjes van diploma’s in te sturen en werden niet kritisch ondervraagd door hun bazen, de raadsleden. ‘Wij zijn de grootste partij, wij komen in de coalitie en dit is Marie. Marie wordt wethouder. U doet het er maar mee.’

Een week of wat geleden trad in Den Bosch een wethouder af. Hij had zijn auto in een greppel gereden en was betrapt op te veel alcohol. De man bekende ruiterlijk zijn fout en liet via de lokale krant weten hoe groot de druk was die hij als wethouder ervoer en hoe beroerd de begeleiding was die hij kreeg. Of wij wel wisten hoe pittig zijn werk was. Te pittig.

De man werd wethouder omdat zijn partij besloot dat hij hun kandidaat was. Er was geen sollicitatiecommissie die hem ondervroeg en vaststelde dat hij vanwege opleiding, ervaring of intellect niet in staat was om wethouder te worden. Niemand die hem tijdig woog en te licht bevond. Het resultaat weten we. Hij brak.

Zonder diploma en deugdelijk cv kom je in ons land doorgaans nergens. Behalve als je een gemeente wil besturen. En het zijn de raadsleden, de volksvertegenwoordigers, die dat laten gebeuren.