Geen idee waar ik Bertie van ken en hoe hij ooit een Facebook-vriend werd. Maar hij was het enige tijd. Berichten van Bertie bereikten me zelden en dat terwijl hij toch best vaak van zich laat horen. Een blik op zijn pagina leert me dat hij een trotse Bosschenaar is, dat hij twee of drie kleine soort-van-hondjes heeft waar hij trots op is en dat carnaval helemaal zijn ding is.

Die Bertie zit goed in zijn vel.

Ik vond al die berichten pas nadat één bericht ineens wél in mijn tijdlijn verscheen en dat bericht was niet eens van hem. Het was een bericht van ene Jaap, geen Facebookvriend, en dat bericht had Bertie gedeeld.

Ik schrok me kapot.

Het bericht is een bewerkte foto. Een meneer met een donkere huidskleur houdt een bord in zijn handen. Dat bord had in de oorspronkelijke foto vast en zeker een andere tekst, maar is door iemand al fotoshoppend verwijderd. Daarna is een andere tekst geplaatst. Deze: ‘Ik moet eerlijk zijn. Ja het klopt , ik heb een gruwelijke hekel aan Nederland, maar als ik terug ga naar mijn roots moet ik werken , en daar heb ik een nog grotere hekel aan. Dus ik blijf hier.’

Het gaat er niet om dat ‘terug ga’ terugga moet zijn en dat er voor een komma geen spatie hoort.  Het gaat er zelfs niet om dat mijn melding bij Facebook niets opleverde: het bericht wordt door de moderators daar niet als aanstootgevend of racistisch beschouwd. Dat vond ik heel even raar, maar dat veranderde toen ik de pagina van die Jaap bezocht. De gemiddelde NSB-er uit de jaren dertig van de vorige eeuw zou zich zelfs schamen voor zoveel onverbloemd fascisme, liefde voor dictators, racisme, seksisme en leugens. Facebook vindt het best.

Gelukkig zie ik dagelijks vooral warme, liefdevolle, genuanceerde, gezellige en wijze berichten voorbijkomen op datzelfde platform. En verder is er nog altijd de door mij ooit bedachte vergelijking met auto’s: er zijn mensen die een auto gebruiken om een winkelpui aan diggelen te rijden en de hele etalage leeg te halen, maar dat maakt auto’s niet slecht. Er zijn met auto’s ook levens gered. ‘Stap in, ik breng je naar het ziekenhuis.’

Die vergelijking gaat niet helemaal op, besef ik inmiddels. Verkopers van auto’s hebben geen idee wat de kopers met hun nieuwe bezit doen. De bazen van Facebook zien dat de Berties en Japen racisme, fascisme en andere vormen van verderfelijke haat verspreiden. Anders dan de verkopers van auto’s kunnen ze de Berties en Japen hun rijbewijs en auto afpakken. ‘Ga jullie gang maar op Telegram, maar niet bij ons.’

Facebook doet dat niet. Wat voor consequenties moeten gebruikers hieruit trekken die wél enig fatsoen in hun donder hebben? Ik hoor het graag van mijn maatjes op Facebook die anders dan ex-vriend Bertie hun best doen om iets moois van de wereld te maken. Kom er maar in.