De ellende begon bij Barry Stevens. Hoe beroerd iemand ook zong of danste in de talentenjacht van Henny Huisman, Barry adviseerde om toch vooral dóór te gaan. Waarna er in honderden programma’s juryleden, coaches en al dan niet zelfbenoemde goeroes voorbij kwamen die lieten weten dat u toch vooral moet geloven in uzelf. Als u maar gelooft in uzelf en keihard uw best doet, wordt u succesvol, beroemd, rijk, gezond en wie weet zelfs gelukkig.

Go for it, tiger.

En zo gleden we met zijn allen het tijdperk in waarin liberalisme, socialisme en andere ismes plaats maakten voor het individualisme. De bekommering die er van overheidswege nog is, blijkt steeds vaker schijn. Het sociale wijkteam vraagt de kwetsbaren onder ons wat ze nodig hebben en laat vervolgens weten dat zij het toch vooral zelf moeten doen. ‘Ok, ok, u bent zwaar gehandicapt, maar wat kunt u nog wél?’

Jaren geleden al hingen er affiches op treinstations met daarop een foto van een dame in een rolstoel. ‘Wat kan ik nou niet?’, stond er als vetgedrukte tekst bij. Iemand had er met een viltstift bijgeschreven: ‘Lopen’. Zo iemand kunnen ze dus niet gebruiken, daar bij die sociale wijkteams.

Wie in de schulden zit, een huis niet verkocht krijgt, te dik is of van de woonkamer een onvoorstelbare zooi maakt: RTL en SBS willen u wel van dienst zijn, maar dan alleen als er met uw, publiekelijk gemaakte, ellende genoeg reclame verkocht kan worden.

Dat individualisme werkt eigenlijk alleen voor wie de mazzel heeft slim, mooi, rijk, vaardig of gezond te zijn – en als het even kan dat allemaal.

Het wordt tijd voor een nieuwe stroming. Een nieuw isme. Een isme dat autonomie koppelt aan verantwoordelijkheidsgevoel, barmhartigheid en zorg. Een isme dat er vanuit gaat dat de focus op de succesvolle Ik een vergissing is.

Het wordt tijd voor het ikvergisme.