Zo kwam er in de documentaireserie ‘Lang leve’ ooit een Brabantse smartlappenzanger voorbij. De jongeman kon amper zingen en kwam niet verder dan optredens in het lokale zalencentrum. Ingeklemd tussen een praatje van de voorzitter van de dorpsraad en de maandelijkse bingo-avond mocht hij wat liedjes zingen. Na het applaus kwamen de bingokaarten op tafel en de zanger deed mee. ‘Zo ben ik. Ik ben dan wel artiest, maar ik doe gewoon met de mensen mee. Ik praat ook gewoon met ze.’

Even later zagen we de bijna-zanger op straat lopen. Hij stak zijn hand op naar een voorbijganger. ‘Ik ben altijd gewoon gebleven’, zei hij tegen regisseur en interviewer Michiel van Erp.

In de huiskamers werd gelachen om die rare, zichzelf overschattende, kwibus. Ik lachte hard mee, want vind de karikaturen die Van Erp mensen van zichzelf laat maken bijzonder amusant. En die aflevering met die zanger werd nog grappiger. Want hij had een vriend en die kon ook zingen. Soms zongen ze samen, want tjonge – wat pasten die stemmen mooi bij elkaar. De vriend was echter nog gewoner gebleven dan de hoofdpersoon uit de documentaire: hij wilde liever niet op het podium.

En zo zagen we ze als duo. De bingozanger op het podium en zijn vriend achter een zuil of een schotje, dat mag ik kwijt zijn. In ieder geval onzichtbaar voor de zaal.

Het hoogtepunt moest dan nog komen. Het duo mocht op kosten van een Hollands-Spaanse disco aan één van de Costa’s optreden. En zo zagen we ze zitten, op een stretcher in een kale, vrijwel lege tuin van een hotel. Links van de zanger stond in het gras een blikje cola. Rechts van de zanger met podiumangst precies zo’n blikje. Ze keken voor zich uit. ‘Dat we dit mogen meemaken’, zei de zanger. ‘Nou’, zei zijn vriend.

De kijker was getuige van een komische en vileine karaktermoord. Een week later kwam er weer zo eentje. Over een oudere man die zo graag verzetsheld was geweest maar, o wat een sukkel, niet veel verder kwam dan Zweeds wittebrood uitdelen en daar nu met te grote woorden daarover sprak. Nog een week later ging het over de lokale harmonie van Sint-Michielsgestel. En dan vooral over die loser uit het bestuur die bij gebrek aan zitplaatsen niet met de rest van het bestuur mee mocht dineren met beroemdheid Marco Bakker. ‘Geeft niks’, loog hij thuis aan de keukentafel, boerenkool met worst naar binnen scheppend.

Michiel van Erp is 25 jaar documentairemaker en werd eergisteren vijftig minuten lang in het zonnetje gezet door De Wereld Draait Door. Wat Van Erp ook doet, zeiden wel vier verschillende mensen, hij doet het altijd met respect. Nooit werd er iemand in de zeik gezet.

Of hij nog wel eens contact had met de mensen die hij portretteerde, vroeg Mathijs van Nieuwkerk aan Van Erp. ‘Soms’, klonk het zuinig. En: ‘De mensen hebben daar ook niet altijd behoefte aan’. Het zou zomaar kunnen dat het programma werd bekeken door een bijna-zanger, een bijna-verzetsman en een bestuurder van de harmonie en dat die dat allemaal wel begrepen.