Begin jaren tachtig werkte ik bij een blaadje van de Vereniging voor Dienstplichtig Militairen, VVDM. Dat was een wonderlijke, destijds wereldwijd unieke vakbond voor soldaten die baalden van hun diensttijd en via de VVDM lieten weten dat de wedde (legertaal voor loon) te laag was, de gehaktballen te hard en de commandanten te dom.

In die tijd was er ergens op een kazerne iets ontploft en liet een voorlichter van Defensie weten dat er geen zwaargewonden waren gevallen: ‘Een paar officieren hadden echter wel last van een verlaagd bewustzijn’. ‘Dat hebben officieren toch altijd?’, tikte ik schuddebuikend dan in het soldatenblaadje.

In die tijd had ik ooit een interview met Rogier Vleugels, een VVDM-er die er lol in had de militaire geheime dienst (MIVD) nog beter in de gaten te houden dan die dienst hem bespiedde. Rogier wist hoe die engerikken van de MIVD te werk gingen en wilde om die reden niet worden geïnterviewd op de kazerne, waar de soldatenbond kantoor hield. ‘Hier wordt alles en ieder afgeluisterd.’

We togen naar een park en zelfs daar was Rogier op zijn hoede. Tien minuten op een bankje was genoeg. Hij keek naar links, naar rechts en weer naar links en zei: ‘Kom, we lopen weer een stuk verder’.

Rogier hield niet op met van bankje naar bankje wandelen, want zo’n 35 jaar later is hij dé deskundige op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsdiensten. En dus weet hij ook veel van die vermaledijde sleepwet. Die wet vindt Rogier niet alleen principieel fout, maar ook nog eens onnodig. Eerder deze week schreef hij dat vrijwel alle terroristische aanslagen tijdig worden ontdekt: ‘Bij de meerderheid van de aanslagen deze eeuw […] bleken de aanslagplegers niet alleen vooraf al in beeld bij inlichtingendiensten, maar bleken zelfs de voorbereidingen zodanig in beeld dat er ingegrepen had moeten worden’. Had moeten worden, want die van de MI6, Mossad en CIA houden hun kennis graag onder de geheim agent-pet. Als de brandweer zo zou werken: ze racen met loeiende sirenes naar een brandend gebouw, rollen de slangen uit en stellen vast dat de werkdag er op zit. ‘Dat blussen is zo’n gedoe.’

Rogier stelt verder dat de sleepwet de spionnendiensten in de weg zal gaan zitten. Nu al hebben de diensten zo veel informatie dat ze door de bomen de terroristen niet meer zien. Nog meer data maakt dat alleen maar erger. ‘Er is geen causaal verband tussen doel en middel.’

Rogier schreef een stuk, ‘Sleepwet voor beginners’ en daarin zet hij zijn bezwaren uiteen. Zo schrijft hij dat voorgangers van de wet ‘stukgeprocedeerd’ zijn en dat we ons eens wat meer moeten bekommeren op het toezicht op de diensten. Maar het meest schokkend is nog de stelling waarmee hij zijn stuk begint: ‘AIVD en MIVD hanteren beschikbare technieken, ongeacht of er een wettelijke dekking is. Onuitroeibaar gegeven’.

Wilt u meer weten van onze inlichtingen- en veiligheidsdiensten? Bel Rogier. Hij spreekt met u af in een parkje.