Even dacht ik nog dat het vanwege mijn vermeende kwaliteit was. Dat de dame bij de ingang van het zaaltje aan de Oude Gracht in Utrecht daarom mijn naam kende, nog voor ik me had voorgesteld. ‘Goedemorgen Laurens, fijn dat je er bent.’

Even duurt nooit lang.

Ik viel op in het gezelschap van examenkandidaten. Ik zag één dame van ongeveer mijn leeftijd (sorry als u dit leest en ik u te oud schat), één gepensioneerde heer en ruim twintig dames en heren die ik zonder protest van wie dan ook meisjes en jongens mag noemen. Studenten vooral. Recht, bestuurskunde, politicologie – van die dingen. ‘Volgens mij krijgen we hier studiepunten voor, toch?’

Ik deed afgelopen week examen bij ProDemos, het ‘huis voor democratie en rechtsstaat’. Daar maken ze reclame voor de democratie en dat doen ze onder meer door stad en land af te lopen en daar in die stad en op dat land lessen, colleges en workshops te geven over wat democratie is, hoe het werkt en wat daar zo verdomd leuk aan is.

Je hebt mensen, die houden van voetbal. Anderen verzamelen bidprentjes of theelepeltjes of gaan elke week naar de bingo. Mijn hobby is democratie. En dankzij al die jongmensen om me heen tijdens dat examen, voel ik me een beetje als een kind dat voor een klas staat en zegt: ‘Ik doe mijn spreekbeurt over democratie’.

Na mijn schriftelijke examen en voor mijn ‘en dan deden we alsof je voor de groep staat’-simulatie had ik een gesprekje met de mensen die me mochten aannemen of afwijzen. En nee hoor, die leeftijd van mij was geen probleem. ‘Maar kun jij je wel houden aan het format dat we hebben ontwikkeld? Want jij lijkt ons iemand…’

In de trein naar huis scrolde ik op mijn mobieltje nog eens door dat format. Waarom stond daar nou niks in over hoe bijzonder de historie van de Nederlandse democratie was ten opzichte van de rest van de wereld? Hoe we hier in de zestiende eeuw al vertegenwoordigers van steden en streken naar het Binnenhof afvaardigden om het land te besturen? En hoe we dat deden zonder bemoeienis van wat voor koning dan ook? En hoe het zwaartepunt van de macht toen al lokaal lag? En dat Nederlanders in die tijd al wars waren van autoriteit en hun zaakjes eigengereid zelf regelden op het niveau van stad, dorp en waterschap?

Ik ben door. Aangenomen. En mag binnenkort zo nu en dan optreden voor middelbare scholieren, plattelandsvrouwen, te integreren medelanders en de lokale afdeling van de ZLTO. Ik ga dan mensen gierend enthousiast maken voor overheid, openbaar bestuur, burgerinitiatief en democratie. Dat doe ik braaf binnen de lijntjes van het format.

Eerst nog even dat format herschrijven.